با وجود آنکه ایرباس گامهای نخست را برای فروش هواپیما به ایران خیلی زودتر از بوئینگ آغاز کرده بود، اما سرانجام این آمریکاییها بودند که توانستند با نهایی کردن توافق فروش هواپیماهای خود را وارد یک چرخه رسمی کنند. با توجه به اینکه ایران در طول سالهای گذشته مجوز لازم برای خرید هواپیماهای مسافرتی را نداشته است، قطعا باز شدن راه برای خرید هواپیما از بوئینگ میتواند گزینههای متعددی را پیش روی ایرلاینهای ایرانی بگذارد؛ اما با این وجود ایران ایر به عنوان نخستین خریدار هواپیماهای آمریکایی ترجیح داده سبد خرید خود را محدود به دو خانواده از هواپیماهای بوئینگ کند.
طبق اطلاعاتی که مدیرعامل ایرانایر ارائه کرده، ایران از دو خانواده بوئینگ ۷۳۷ و بوئینگ ۷۷۷ تعداد ۸۰ فروند هواپیما خواهد خرید. دو خانوادهای که بوئینگ در سالهای گذشته تلاشهای زیادی برای طراحی دوباره آنها و رسیدن مدل های جدید در این زمینه به کار بسته است.
نخستین هواپیماهایی که قرار است از طرف بوئینگ به ایران داده شود، از خانواده بوئینگ ۷۷۷ خواهد بود. ایران ۱۵ فروند ۷۷۷-۳۰۰ER و ۱۵ فروند ۷۷۷-X خریداری خواهد کرد.
مدل ۷۷۷-۳۰۰ER از مدلهای ابتدایی هواپیماهای بوئینگ در این خانواده هستند. این هواپیما که پهن پیکر بوده و توانایی سفر به مسافتهای طولانی تا حدود ۱۶ هزار کیلومتر را دارد بین ۳۱۴ تا ۳۹۶ مسافر ظرفیت دارد. بوئینگ این هواپیما را به منظور رقابت با خانواده ایرباس ۳۵۰ عرضه می کند که توانسته نظر تعداد زیادی از ایرلاینهای مطرح جهان را جلب کند. ایران ایر با دریافت نخستین بوئینگ های ۷۷۷ توان برنامه ریزی برای سفرهای بلند را خواهد داشت.
همچنین در سبد خرید ایران ۱۵ فروند بوئینگ ۷۷۷-X قرار گرفته که برنامه ریزی برای تولید آن از سال ۲۰۱۱ کلید خورده و هنوز به طور رسمی در بازراهای جهانی عرضه نشده است.
این هواپیمای ۷۰ متری که بوئینگ در آن از نسل جدید موتورها و فناوریهای داخلی بهره میبرد، تا کنون از سوی شرکتهای هواپیمایی مانند لوفتهانزا، امارات و قطر سفارش داده شده و حالا ایرانایر جدیدترین مشتری آن به حساب میآید. بر اساس تخمینهای زده شده این هواپیما در سال ۲۰۲۰ به نخستین سفارش دهندگان تحویل خواهد شد و ایرانایر نیز احتمالا از سال ۲۰۲۱ در صف دریافت این هواپیما قرار میگیرد.
اصلیترین سبد سفارش هما به بوئینگ ۷۳۷ اختصاص یافته است. این هواپیما نیز در طول سالهای گذشته با اضافه شدن فناوریهای جدید تکمیل شده و در مدلهای قدیمی و جدید عرضه میشود. بوئینگ ۷۳۷ از خانواده هواپیماهای کوتاه برد با بدنه باریک و دو موتوره است که در ۱۰ مدل مختلف ساخت شده و بین ۸۵ تا ۲۱۵ مسافر را در خود جای میدهد.
ایران ۵۰ فروند از این هواپیما را سفارش داده که عرضه آنها بعد از سال ۲۰۲۰ آغاز خواهد شد. جدیدترین مدل از خانواده ۷۳۷ از سال ۲۰۱۷ به ایرلاینهای سفارش دهنده تحویل میشود و این در حالی است که این هواپیما تا کنون ۷۰۰۰ فروند سفارش داشته است.
بوئینگ ۷۳۷ که به منظور رقابت با خانواده ایرباس ۳۲۰ فعالیت میکند حدود ۱۵۰ مسافر را در خود جای میدهد و برای پروازهای داخلی و منطقهای گزینهای مطلوب به شمار میرود تا به این ترتیب ایرانایر بتواند بخشی از بازار منطقهای خود را که در طول سالهای گذشته از دست داده بار دیگر پس گیرد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی گفت: قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ بر اساس مجوز اوفک انجام شده و از نظر قانونی هیچکس نمیتواند در آینده خللی به آن وارد کند.
اصغر فخریه کاشان در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: طبق توافق وزارت راه و شهرسازی با شرکت بوئینگ، شش فروند هواپیما در سال ۲۰۱۸ وارد ایران میشود که اولین فروند در آوریل ۲۰۱۸ میآید. در سال ۲۰۱۹ نیز شش فروند، سال ۲۰۲۰ سه فروند و مابقی به تدریج تا سال ۲۰۲۶ وارد ایران میشود.
وی درباره اینکه آیا کنگره آمریکا میتواند در مسیر این قرارداد مانعتراشی کند؟ گفت: توافق با بوئینگ بر اساس روح برجام و مجوز اوفک انجام شده است، بنابراین بر اساس قانون نمیتواند مشمول توافقات یا مانعتراشیهای آتی شود. ضمن اینکه رای کنگره آمریکا مبنی بر تمدید تحریمهای ایران هنوز به قانون تبدیل نشده است.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: قرارداد خرید هواپیمای بوئینگ به صورت بینالمللی ثبت شده و کشورهای اروپایی هم عضو آن هستند، لذا یک کشور نمیتواند به صورت یکطرفه آن را لغو کند. در برجام نیز تاکید شده که فروش هواپیما به ایران مجاز است.
فخریه کاشان همچنین با بیان اینکه ایرباس قبل از بوئینگ وارد ایران میشود گفت: در سال ۲۰۱۷ اولین فروند هواپیمای ایرباس از نوع ۳۲۱ وارد ایران خواهد شد، لذا فضا برای خرید هواپیما در آینده بسیار روشن و امیدوارکننده است.
وی، امضای قرارداد با بوئینگ را در شرایط دشوار کنونی که ترامپ به عنوان رییس جمهور آینده آمریکا انتخاب شده و کنگره آمریکا موضعگیریهایی علیه ایران اتخاذ کرده اقدامی مهم ارزیابی کرد و گفت: توانستیم با یک شرکت آمریکایی پای میز مذاکره بنشینیم که قرارداد خوبی امضا شد. البته همه قراردادهای اینچنینی باید به تصویب مقامات داخلی برسد و به همین دلیل از بوئینگ مهلت ۳۰ روزه گرفتهایم تا تایید نهایی را از مقامات بگیریم.
نظر شما